Συζητώντας πολλές φορές σε φιλικές παρέες ή με άτομα από την οικογένειά μου, μου γίνονται ερωτήσεις σχετικά με την χρησιμότητα της ψυχοθεραπείας, κατά πόσο τελικά χρειάζεται σε όλους και πόσο βοηθάει, μεταξύ άλλων. Έχω παρατηρήσει, επίσης, πως δεδομένου του επαγγέλματός μου υπάρχει η άποψη πως δεν έχω ανάγκη από ψυχοθεραπεία ή πως έχω «λύση» για κάθε ζήτημα που μπορεί να προκύψει είτε στη δική μου ζωή είτε στη ζωή κάποιου κοντινού μου.
Τα παραπάνω λοιπόν με έβαλαν σε σκέψεις, οι οποίες αποτυπώνονται παρακάτω και αφορούν σε μερικές από τις προσωπικές μου διαπιστώσεις μέχρι τώρα μέσα από την ψυχοθεραπευτική διαδικασία, με εμένα στην θέση της θεραπευόμενης.
Τα όρια είναι σημαντικά σε κάθε είδους σχέση Σε επαγγελματικές σχέσεις, ίσως είναι πιο εύκολο να γίνει αντιληπτός και ο τρόπος της θέσπισης ορίων και οι λόγοι για τους οποίους είναι απαραίτητα. Ακόμα και στις πιο κοντινές σχέσεις μου όμως, με τους πιο αγαπημένους μου ανθρώπους, χρειάζονται υγιή όρια. Ο λόγος είναι τελικά πιο απλός από όσο φανταζόμουν…η ισορροπία. Η δική μου εσωτερική ισορροπία, σαν άνθρωπος, πόσο θέλω να μοιράζομαι κάποια πράγματα, πόσο χώρο και χρόνο χρειάζομαι με τον εαυτό μου. Η ισορροπία στη μεταξύ μας σχέση, το πόσο ο ένας επεμβαίνει στη ζωή του άλλου και κατά πόσο τελικά αυτό είναι βοηθητικό ή αποτρεπτικό από το να έχουμε μια υγιή σχέση. Το ότι τίθενται κάποια όρια, δεν σημαίνει ότι μένουν άθικτα ή αμετακίνητα. Άλλες φορές «σπάνε» από τους άλλους, άλλες φορές από εμένα την ίδια και πράγματι, ανάλογα με τις καταστάσεις που βιώνουμε κάθε φορά, τα όρια αυτά μπορεί να χρειάζονται να διαφοροποιηθούν ώστε να εξυπηρετούν καλύτερα τις ισορροπίες αυτές. Και τότε, είμαι εκεί για να τα ξαναδώ, να τα θέσω εκ νέου και να εξετάσω κάποια πιθανή αναπροσαρμογή τους.
Το «όχι» είναι πρόταση από μόνο του Είχα μάθει πως είναι απαραίτητο να δικαιολογώ την κάθε μου απόφασή. Όταν ήταν σύμφωνη με κάποιου άλλου, ίσως να μην έμπαινα στη διαδικασία να δώσω κάποια περαιτέρω εξήγηση. Όταν όμως ήταν διαφορετική, τότε ένιωθα την ανάγκη να την τεκμηριώσω στο βαθμό που θα έπαιρνα ακόμα και την «έγκριση» από τον απέναντί μου, όποιος και να ήταν εκείνος. Και όμως, το «όχι» από εμένα, που ίσως απλά υποδηλώνει το διαφορετικό από την οπτική κάποιου άλλου, είναι πρόταση από μόνο του, δεν χρειάζεται κανένα άλλο επιχείρημα ώστε να το κάνει να φανεί πιο σημαντικό. Είναι αρκετό.
Το «εσωτερικό παιδί» Όλοι έχουμε ένα «εσωτερικό παιδί» που υπάρχει μέσα μας. Έτσι και με εμένα, είναι ο εαυτός μου από κάποια μικρότερη ηλικία, όπου τα πράγματα ήταν πιο αθώα και πιο ανέμελα, που μεταφέρει μηνύματα. Αυτά τα μυνήματα μπορεί να είναι επιθυμίες μου που δεν μπορούσαν τότε να βγουν στην επιφάνεια, παράπονα πρός εμένα ή άλλους που το αδίκησαν, που δεν του έδωσα χώρο να εκφραστεί, δεν το άκουσα και δεν το υποστήριξα. Μου δίνει γνώση την οποία, τώρα πλέον ως ενήλικη, μπορώ να αξιοποιήσω για να αναγνωρίσω και να τιμήσω τον εαυτό μου και τις πραγματικές μου ανάγκες.
Στη ζωή, τίποτα δεν είναι μια ευθεία γραμμή Ακόμα και μέσα σε μια μέρα, θα υπάρχουν διακυμάνσεις. Είτε αυτές προέρχονται από την δική μου διάθεση ακόμα και χωρίς κανέναν –τουλάχιστον προφανή- λόγο, είτε από εξωτερικούς παράγοντες που με επηρεάζουν. Ο σκοπός όμως τελικά δεν είναι να αποφύγω αυτές τις διακυμάνσεις, αλλά να μάθω να προχωράω στον ίδιο ρυθμό και βηματισμό με αυτές, να περνάω μέσα από τις δυσκολίες. Είναι ο μοναδικός δρόμος και ο τρόπος μέσα από τον οποίο θα μάθω ό,τι χρειάζομαι για να γίνω πιο δυνατή και σίγουρη για μένα. Άλλωστε, βιώνοντας και τις δυσκολίες, μπορώ να αναγνωρίζω, να είμαι ευγνώμων και να βιώνω τα θετικά που υπάρχουν στη ζωή μου.
Χρειάζεται να γιορτάζω και τις μικρές νίκες μου Πολλές φορές περίμενα να γίνει στη ζωή μου κάτι ιδιαίτερα σημαντικό και τρανταχτό, τουλάχιστον όπως το είχα εγώ ορίσει στο μυαλό μου, ώστε να μου δώσω την «άδεια» να το γιορτάσω και να συγχαρώ τον εαυτό μου. Αυτό που έμαθα είναι ότι και οι μικρές νίκες, οι απλές και καθημερινές, είναι αυτές που με κρατάνε προσηλωμένη στον κάθε στόχο μου, αποτελούν κινητήριο δύναμη και λειτουργούν σαν υπενθυμίσεις ώστε να συνεχίζω όταν αυτός μοιάζει μακρινός και ακατόρθωτος.
Δεν χρειάζομαι να περιμένω κάποιον άλλον να αναγνωρίσει την αξία μου Η αναγνώριση της σκληρής δουλειάς, η αναγνώριση των ονείρων μου ως κάτι που αξίζει να δουλέψω, η προσωπική μου αξία…εγώ είμαι η μοναδική που μπορώ να μου δώσω αυτή την αναγνώριση, ή να μου προσάψω «στραβοπατήματα» στην πορεία μου. Φυσικά υπάρχουν σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή μου που συζητάω μαζί τους, ακούω τις απόψεις τους, θα ζητήσω και τη συμβουλή τους. Αλλά στο τέλος της ημέρας, εξαρτάται μόνο από εμένα για το τι και αν θα κρατήσω από εκείνους και είναι αποδεκτό, εφόσον θέλω να βάλω όρια και να μην συμμεριστώ κάποια άποψή τους, όσο «σωστή» και αν ακούγεται.
Να μην με «μαλώνω» όταν θεωρώ πως κάνω κάποιο «πισωγύρισμα» σε παλιότερη συμπεριφορά ή τρόπο σκέψης μου. Όπως ανέφερα και παραπάνω, τίποτα στη ζωή δεν είναι γραμμικό ούτε και στατικό. Το ίδιο ισχύει και για εμένα και τον τρόπο σκέψης και δράσης μου. Το να επαναλάβω μια παλαιότερη συμπεριφορά ή τρόπο σκέψης, είναι στο πλαίσιο της αναπροσαρμογής και των αλλαγών προς τις οποίες κινούμαι. Η αναγνώριση και μόνο του «πισωγυρίσματος», αποτελεί ένα νέο δεδομένο στην όλη εσωτερική διαδικασία μου. Παλαιότερα ίσως και να μην το είχα αναγνωρίσει καθόλου, οπότε ένα παραπάνω βήμα έχει ήδη γίνει. Από το σημείο αυτό και μετά, αντί να μείνω στο «λάθος» μου, αφουγκράζομαι πώς μπορώ να προχωρήσω παρακάτω με βάση τα νέα δεδομένα, τις σκέψεις και τα συναισθήματα που έχουν δημιουργηθεί μέσα μου.
Είτε έχετε υπάρξει στη θέση του θεραπευόμενου, είτε όχι, ίσως κάποια από τα παραπάνω τα έχετε σκεφτεί, διαπιστώσει ή βιώσει έτσι και αλλιώς. Η προσωπική μου εμπειρία, τόσο από την πλευρά της θεραπευόμενης όσο και από την πλευρά της ψυχοθεραπεύτριας, μου έχει μάθει ότι η ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία μέσα από την οποία ανακαλύπτουμε, θυμόμαστε και πάμε ένα βήμα παρακάτω τις προσωπικές μας αλήθειες, ξαναβλέπουμε την ιστορία μας και την εξέλιξή της μέχρι τώρα. Έτσι, δημιουργούμε τη συνέχεια της ιστορίας μας βάσει στις «ανακαλύψεις» που καταφέρνουμε να κάνουμε και ανάλογα με το προς τα πού επιλέγουμε πλέον να κινηθούμε, έχοντας τον ψυχοθεραπευτή μας ως «συνοδοιπόρο».
Η ψυχοθεραπεία είναι μια προσωπική απόφαση, όπως και ο λόγος που οδηγεί κάποιον στην θεραπεία και τα θέματα που αποφασίζει να μοιραστεί. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται η προσωπική θέληση και η εμπιστοσύνη τόσο στην εσωτερική όσο και την θεραπευτική διαδικασία για να ξαναθυμηθούμε, να ανακαλύψουμε και να εξελιχθούμε.
Βανέσσα Χατζηαντωνάκη, BSc in Psychology,
εκπ. Ψυχοθεραπεύτρια
Comments